Żółtaczka u noworodka
19 kwietnia 2021 2024-05-29 17:12Żółtaczka u noworodka
Żółtaczka u noworodka
Żółtaczka u noworodka (zwana inaczej hiperbilirubinemią) to bardzo często spotykane zjawisko, jednak w większości przypadków jest to tzw. żółtaczka fizjologiczna, która nie wymaga leczenia i z reguły przemija samoistnie. Żółtaczka patologiczna zdarza się znacznie rzadziej, głównie u dzieci z grup ryzyka. Wówczas konieczne jest zastosowanie odpowiedniej terapii, pozwalającej uniknąć poważnych konsekwencji tej nieprawidłowości. Jakie są przyczyny, objawy, metody leczenia oraz konsekwencje żółtaczki u noworodka?
ŻÓŁTACZKA U NOWORODKA – PRZYCZYNY I DIAGNOSTYKA
Żółtaczka u noworodka objawia się żółtawym zabarwieniem skóry, błon śluzowych i białka oka, stąd taka nazwa. Przyczyną hiperbilirubinemii jest nadmierne nagromadzenie bilirubiny . Bilirubina jest to pomarańczowy barwnik, powstały w wyniku rozpadu erytrocytów, czyli czerwonych krwinek. Erytrocyty u noworodka „żyją” krócej niż u człowieka dorosłego, w związku z czym niedojrzały organizm noworodka nie nadąża usuwać produktów ich rozpadu.
[ads1]Żółtaczka u noworodka staje się widoczna, gdy stężenie bilirubiny w jego krwi przekracza poziom 5-7mg/dl. Takie stężenia uznaje się jednak za dopuszczalne i prawidłowe. Żółtaczka u noworodka zdrowego, donoszonego przekracza normę fizjologiczną, kiedy stężenie bilirubiny we krwi wynosi 13mg/dl lub więcej, natomiast u wcześniaków i dzieci o małej masie urodzeniowej powyżej 15mg/dl. W takich sytuacjach wdraża się leczenie, gdyż nadmiar bilirubiny gromadzi się w ośrodkowym układzie nerwowym, mogąc powodować jego uszkodzenia.
Istnieje kilka metod oceny natężenia żółtaczki u noworodka. Pierwszą z nich jest tzw. schemat Kramera, opierający się na wzrokowej ocenie zażółcenia skóry u dziecka. W pierwszej kolejności żółknie twarz i białko oka, co odpowiada stężeniu bilirubiny ok. 5mg/dl. Przy stężeniu do 8mg/dl żółknie także klatka piersiowa, do 12 mg/dl także brzuszek i uda, a powyżej tej wartości cały noworodek jest „żółty|”, łącznie z rączkami i nóżkami. Można więc podsumować, że wizualnie żółtaczka postępuje od główki w dół. Oczywiście taka diagnostyka jest obarczona ryzykiem błędu, więc jest jedynie oceną wstępną. Kolejną stosowaną metodą, również bezinwazyjną, jest ocena za pomocą bilirubinometru, czyli urządzenia do przez skórnego pomiaru stężenia bilirubiny. Jest to metoda obiektywna, a zakres błędu jest znacznie mniejszy. Najdokładniejszą metodą pomiaru jest badanie stężenia bilirubiny we krwi krążącej. Wtedy otrzymujemy dokładny wynik.
ŻÓŁTACZKA FIZJOLOGICZNA CZY PATOLOGICZNA?
Żółtaczka u noworodka występuje dość często, jednak zwykle nie przekracza norm fizjologicznych. Są określone wytyczne, pozwalające ocenić czy żółtaczka u noworodka mieści się w normie czy też jest nieprawidłowa. Żółtaczka fizjologiczna charakteryzuje się tym, że rozpoczyna się po co najmniej 24 godzinach od urodzenia, nie przekracza wartości 12,9mg/dl u dzieci zdrowych i donoszonych i 15mg/dl u wcześniaków, a wzrost stężenia bilirubiny na dobę jest mniejszy niż 5mg/dl.
Żółtaczka fizjologiczna nie wymaga leczenia i ustępuje samoistnie po ok. tygodniu (lub do 2 tygodni u wcześniaków).
Jeśli żółtaczka u noworodka występuje już w pierwszej dobie życia, przedłuża się powyżej normy lub stężenie bilirubiny narasta bardzo szybko (powyżej 5mg/dl na dobę) rozpoznaje się tzw. żółtaczkę patologiczną. Aby uniknąć powikłań, związanych z dużym stężeniem bilirubiny we krwi konieczne jest leczenie.
LECZENIE ŻÓŁTACZKI U NOWORODKA
Żółtaczka fizjologiczna nie wymaga leczenia, jednak zalecane jest szczególne postępowanie, związane ze zwiększonym zapotrzebowaniem noworodka na płyny i pokarm oraz wzmożoną sennością i drażliwością. Noworodek może być w tym okresie marudny, wymagać większego zainteresowania oraz częstszego przystawiania do piersi.
Żółtaczka u noworodka może być leczona fototerapią jeśli przekracza granice fizjologii. Fototerapia polega na naświetlaniu noworodka specjalną lampą UV, co powoduje rozkład bilirubiny do rozpuszczalnych w wodzie cząsteczek, które łatwiej wydalić z organizmu. W wyjątkowych sytuacjach stosuje się transfuzję wymienne – jeśli istnieje poważne zagrożenie uszkodzeń neurologicznych, fototerapia była nieskuteczna, stężenie bilirubiny jest bardzo wysokie.
Żółtaczka u noworodka może być następstwem choroby hemolitycznej (powikłanie konfliktu serologicznego). W takiej sytuacji noworodek może także otrzymać immunoglobuliny dożylnie.
ŻÓŁTACZKA U NOWORODKA KARMIONEGO PIERSIĄ
Połowa noworodków karmionych piersią ma żółtaczkę, często nasiloną i przedłużającą się. Jednak w tych przypadkach wyniki innych badań laboratoryjnych, a także przybieranie na masie i zachowanie dziecka są w normie – maluch jest spokojny i chętnie je.
Wczesna żółtaczka u noworodka karmionego piersią pojawia się w pierwszym tygodniu życia, a największe nasilenie osiąga w 3-5 dobie życia. Może być spowodowana zmniejszoną kalorycznością posiłków, co zwykle jest skutkiem błędów w przystawianiu dziecka do piersi. Aby zapobiec takiej hiperbilirubinemii należy regularnie, na żądanie i we właściwy sposób przystawiać dziecko do piersi. Późna postać hiperbilirubinemii, związanej z karmieniem piersią pojawia się zwykle pod koniec pierwszego tygodnia życia dziecka, może być bardzo nasilona i trwać wiele tygodni. Mimo to nie należy podejmować pochopnych decyzji o odstawieniu dziecka od piersi, ponieważ mleko matki jest niezastąpionym i jedynym właściwym pokarmem dla niemowlęcia.
Comment (1)
Dieta wegetariańska
To, co mnie zachwyciło, to umiejętność przedstawienia różnorodnych perspektyw. Dodatkowo, artykuł jest świetnie napisany, co sprawia, że czytanie to prawdziwa przyjemność.
Comments are closed.